İdoller hakkında düşüncelerimi paylaşmak istiyorum.
Aslında bulunan idollerin genelde ETD Erken Tunç Dönemi ne denk gelmesi ve bunların bunlardan önce ne şekilde olmaları insanda soru işaretleri oluştura bilir.
Obje: Kolları iki yana açık bir insan heykeli.
Detay: Sureti belli, basenleri kalın, belirgin bir tanrıça figürü.
Tarih: ETÇ: M.Ö 2300-3200
Bulunduğu Yer: Titriş Höyük.
Ölçüleri: En: 4,5 cm Boy: 4,5 cm Yükseklik: 1 cm. Ağırlık: 8.12 gr.
Durumu: Resimdeki gibi oldukça anlaşılır.
Hakkında: Pişmiş topraktan Titriş mezar evleri gömüleri insan heykeli İdol (Ana tanrıça) Venüs.
Erken Tunç Dönemi Evresi M.Ö 2300-3200 Venüs kadın tanrıca figürü M.Ö 5500 Neolitik? Tunç Dönemi? Bu heykel bu yörede insanın sosyalleşmeye başlamasının tanrılara sığınarak başladığını göstermektedir. Diğer yörelere yayılan bütün İdol tanrıların hemen hemen aynısını bu höyüklerde keşfetmek mümkündür. Demek oluyor ki, başlangıç bu yerlerdir. Genelde mezar bulgularından olan yukarıdaki heykelde kadının basenlerinin belirgin olması doğurganlığı simgelemektedir. Heykelin kırmızımsı topraktan düz patinalı ve yüz şeklindeki kafa yapısı Paleolitik dönem M.Ö. 9600 Göbekli Tepe ve Balıklı Göl figürlerindeki kafa şekillerini hatırlatmaktadır. Bu da bu kültürün bu yörede binlerce yıl değişiklik göstermeden, Tunç dönemine kadar değişmeden geldiğini göstermektedir. İtikat ve inanç manasını üstünde bulunduran ve yöredeki toplum tarafından koruyuculuğuna inanılan bir heykel ve tanrıçadır.
Referans: Kuzey Mezopotamya Höyükleri ölü gömme bulguları.
Literatür: Tarihi kaynaklar, Tarihi Atlas, Kültür Bakanlığı Arşivi.
Gerçeklilik: Kültür Bakanlığı Envanterine Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Aplik Gözlü İdol:
Obje: Aplik gözleriyle bir kireç taşı üzerine insan başı olarak yapılmış bir idoldür.
Detay: Objenin saçlarının genişletileriek etrafa yaygın olması korku anlamına gelen saçların diken diken olması anlamında yukarıya kalkmasını vurgulamaktadır. Korku ve nazardan korunmak için böyle bir figürü yanında bulundurma, korkudan ve nazardan korunmak amacını taşımaktadır.
Tarih: M.Ö ETÇ (Erken Tunç Çağı) 2300-3200
Bulunduğu Yer: Titriş Höyük
Ölçü: En: 4 cm.
Boy: 4 cm.
Yükseklik. 2.4 cm
Ağırlık: 20.17gr.
Durumu: Resimdeki gibi gayet iyi.
Hakkında: Alt tarafta da görüldüğü gibi yine bir tanrı figürü. Daha çok öne çıkan aplik gözleri ile tasvir edilmiştir. Aplik gözleri bir nazardan korunmak ve yaratıcıya sığınmak anlamındadır. Kem gözlerden korunmak veya iyiyi görebilmek için yardım talep etmek amacıyla kullanılmıştır.
M.Ö 2300 3200 yıl önce ölü gömme adetleri arasında olan ve Kuzey Suriye, Kuzey Mezopotamya Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan höyüklerinde bulunmuştur. Yani tarihin bereketli hilal dediği yerlerdir. Bu şekilde onlarca heykel ve tanrıçalar bulunmaktadır. Kireç taşından bu obje yörede ilk insanın sosyalleşmesiyle bağlantılıdır. Tıpkı Göbekli Tepe ve Nevale Çori’ de ki kireç taşı objelerde olduğu gibi.
Bu obje korkuyu simgeleyen bir idol olarak şekillendirilmiştir. Kireç taşı da çanak çömlek siz dönemi anımsatmaktadır.
Referans: Bu araştırmalar, Güneydoğu Anadolu Şanlıurfa kazıları ve Göbeklitepe’de ortaya çıkan T sütünları üzerinde yapılan betinmemeler.
Literatür: Tarihi Atlas.
Gerçeklilik: Kültür Bakanlığı Envanterine Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Kurban ve Titriş Höyük Buzağı Bereket Tanrısı İdol
Obje: Resimdeki gibi gözleri belirgin şekilde oyuk. Burun kısmı kesik ve oyuk boynuz bir kısmı sonradan onarılmış.
Detay: Zoomorfik. Üzeri kırmızı çapraz boyalı
Materyal: Pişmiş Toprak üzeri kırmızı boyalı.
Tarih: M.Ö.ETD (Erken Tunç Dönemi) 2300-3200
Bulunduğu Yer: Titriş Höyük.
Ölçü: En: 5 cm Boy: 9 cm. Yükseklik: 5 cm.
Hakkında: Büyükbaş hayvanlardan olan M.Ö. 9500-9000’li yıllardan günümüze kadar gelen bu hayvan, avcı toplayıcılığa geçildiğinde bir idol olarak yapılmıştır. Daha sonraları yabani olan bu hayvan evcilleştirilerek beraber yaşanılmaya başlanmıştır. Günümüze kadar gelen bu hayvan çeşitli dönemlerde değişik şekiller alsa da, bildiğimiz büyükbaş sığırdır. Zoomorfik olarak bereket tanrısı bulunduğu yerin Titriş höyük olması sebebiyle de Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilmiştir.
Durumu: Oldukça iyi. Ancak bazı yerleri sonradan yapılmış ayak uçları ve boynuzunun uç kısmı sonradan onarılmıştır. Erken Tunç dönemi tanrı figürlerinden bir buzağı figürü. M.Ö 2300-3200 bin tarihleri arasında tarihlenen üzerindeki kırmızı çizgilerden dolayı bu figür yörede Titriş mezarlarda bulunan boğa örneklerindendir. Ölü gömme geleneklerinde bulunmuştur. Halaf kültürünü oluşturan medeniyetler tarafından da tanrı figürü olarak kullanılmış, M.Ö 6000’li kurban höyük bulgularındandır.
Referans: Elgaze, Kaliforniya Üniversitesi Kazı Başkanı. Titriş Höyük, Kurban Höyükte bulunan Zoo Morfig. Bölgede paleolitik dönemden belli büyük baş hayvanların yabani sığırların M.Ö. 9000-9500 yıllara kadar geriye gittiğini bilmekteyiz.
Literatür: Arkeolog, Kaliforniya Üniversitesi. Güneydoğu Anadolu oda mezarları keşif eden Sayın Elgaze’nin eserleri.
Gerçeklilik: Kültür Bakanlığı Envanterine Koleksiyoner Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Koçbaşı Aplik Gözlü İdol:
Detay: Koç başı, pişmiş topraktan M.Ö 9000-9500.
Obje: Koç başı, kırmızımsı pişmiş topraktan yapılı.
Tarhi: M.Ö 3200
Meteryal: Kırmızımtırak pişmiş toprak.
Ölçü: en. 3,5 cm. boy. 3 cm. yük. 3 cm. 19,37 gr.
Bulunduğu yer: Titriş höyük.
Durumu: Başın ön ve arka tarafı belirgin düz patinalı. Aplik gözleri ve kafasının arka tarafındaki betimlemeler göze batacak şekilde tasarlanmıştır.
Hakkında: Çekçek isimli bir çocuk oyuncak arabasının tasviridir. M.Ö. 3200 yıllarında Mezopotamya’da. Alt tarafta da konusu edilen koçbaşı bulunmaktadır. Aplik gözler dikkat çekmektedir. Bir
İdoldür. Kuzey Mezopotamya’da M.Ö. 9000-9500 paleolitik dönemden yerleşik düzene geçildiğinde yörede bilinen ve avlanan hayvanlardan olan yabani koyun, yerleşik düzene geçildiğinde de ilk evcilleştirilen hayvanların başında gelmektedir. İlk yerleşik düzende çok faydalı bulunduğu içindir ki bu hayvana saygı duyulmuş, bir idol olarak heykeli yapılmış, dönem insanı tarafından sevilmiş ve saygı duyulmuştur. Yabani koyunun bir idol olarak bölgede her yerde karşımıza çıkmasının en büyük nedeni, insanlara son derece faydalı bir hayvan olmasıdır. Etinden, sütünden, derisinden, yününden, kemiğinden faydalanan insanoğlunun bu hayvanı bir tanrı olarak görmesi şaşırtıcı gelmemektedir.
Referans: Çekçek diye bilinen ve Irak İnternasionel Müze Envanterinde de aynısı bulunan bir oyuncak olarak, M.Ö. 3200 yıllarına ait olduğu bilinmektedir.
Literatür: Küçük başlı yabani hayvanların Kuzey Mezopotamya’daki geçmişinin M.Ö 9000-9500 yıllarına kadar dayandığını bilmekteyiz. Çay Önü, Diyarbakır bulgularından yola çıkarak, Neolitik dönemdeki hayvancılık konuları hakkındaki yazıların incelenmesi gerekir.
Gerçeklilik: Kütür Bakanlığı Envanterine Koleksiyoner Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Yabani Domuz Ölü Gömme İdolü:
Obje: Aplik gözleri belirgin.
Detay: Pişmiş topraktan, ayaklarının bir kısmı restore edilmiştir. Belirgin gözlerinin etrafı yıllarca toprak altında kaldığı için belirgin sertleşmiş kireçli ve düz patinalıdır. Burun öne doğru çıkık, sırt tarafı incelerek yukarıya kalkıktır.
Materyal: Pişmiş toprak. Deve tüyü rengindedir.
Tarih: M.Ö 7000 yıllara kadar uzanan bir geçmişi vardır. Yabani domuz. Ancak yukardaki M.Ö. 2300-3200 ETÇ bulgularındandır.
Ölçü: En: 2 cm. Boy: 6 cm. Yükseklik: 3 cm.
Durumu: Oldukça iyi durumda. Düz ve patinalı bazı yerler sonradan yapılmış.
Hakkında: Ayak uçlarında onarım mevcuttur.
Prehistorik dönemlerde küçük inanç İdolleri olarak bölgede insanların itikat ve inançlarını sembolize etmelerinden bu pişmiş toprak idollere rastlanmaktadır. Neolitik dönemde, ölü gömme geleneklerinde yabani domuzun olduğu bilinmektedir. Yabani domuz, köpekten sonra ilk neolitik dönem öncesinde rastlanılan hayvanlardandır. Yine ölü gömme geleneğinde Lidar ve bölgesindeki höyüklerde bulunmuştur. Prehistorik inanç ve itikat dayalı küçük idol sembollerdir. Yine ölü gömme geleneğinde gözlerinin bir delik şeklinde ve etrafı hafif kabartılıdır. Bu hayvan kemikleri yörede çokça bulunmaktadır. Bu da bundan önce avcı toplayıcı olan yerleşiklerin bu hayvandan çokça olduğunu göstermektedir.
Bulunduğu yer: Titriş höyük.
Gerçeklilik: Kütür Bakanlığı Envanterinde Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına, İzmir Arkeoloji Müzesine kayıtlı.
Literatür: Zoomorfik hakkındaki yazıtlar. Kültür Bakanlığı Anadolu Medeniyetler Müzesi Arşivi.
Referans: Anadolu Medeniyetleri Müzesi.
At başı İdol:
Geleneklerinde bir at başı olarak karşımıza çıkan ve tanrı BAAl’ı oluşturan bir tanrı figürüdür.
Detay: Mahfuz lu ve delik gözleri ön planda olan bir at başı figürü.
Obje: Pişmiş topraktan at başı.
Tarihi: M.Ö ETD M.Ö 2400-2600
Materyal: Kırmızı pişmiş topraktan. Düz ve oldukça belirgin patinalı, yer yer mahfuz üzerinde belirgin çizgiler boyun kısmı bazı yerlerde oval şekil verilmiş.
Belirgin Zoomorfik. Ölü gömme geleneklerinden
Bulunduğu yer: Titriş Höyük
Ölçü: En: 4,5 cm Boy: 4,3 cm. Yüksekliği: 2,3 cm Ağırlığı:27.71 gr.
Durumu: Resimdeki gibi gayet iyi.
Hakkında: Pişmiş topraktan at başı figürü. Üzerinde kafasında yular takılacak kılıfının oluşu da dikkat çekmektedir. Atın gözlerinin delik oluşu da dikkat çekicidir.
Geçerliliği: Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına İzmir Arkeoloji Müzesi Kültür Bakanlığı Envanterine kayıtlıdır.
Literatür: Anadolu Medeniyeti Kültür Bakanlığı Arşivi.
Referans: Kültür Bakanlığı.
Halka İdol:
Detay: Halka metal.
Obje: Belirgin kalınlıkta oval patinalı.
Tarih: Erken Tunç Dönemi M.Ö 2 300-3 200.
Ölçü: çapı 2,2 cm 3,37gr.
Durumu: Resimdeki gibi oldukça belirgin ve iyi durumda.
Hakkında: Ölü gömme geleneklerinde bulunan halka İdol diye adlandırılan tunçtan yapılmış bir idol. Spiral halka idoller kısmi idol biçimindedir. Anadolu’da yaygın bir biçimde görülen genellikle ana tanrıçayı dolayısıyla da, kadını, bereket ve doğurganlığı simgeleyen küçük figürlerdir. Toprak veya metalden yapılmışlardır. Büyük olasılıkla tanrıça veya tanrıya adak olarak sunulmuşlardır.
Referans: Anadolu Arkeolojik Kültür Bakanlığı Arşivi.
Literatür: Kültür Bakanlığı Arşivi, Kuzey Mezopotamya oda mezarı bulguları
Gerçeklilik: İzmir Arkeolojik Müzesi, Kültür Bakanlığı Envanterine Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Kybele ya Tanrıça İdol
varlıkta yoklukta giyinik ve Çıplak Bereket Tanrıçası.
Detay: Kybele ya tanrıça dağın annesi.
Obje: Elleri göğsünde çıplak bereket tanrıçası.
Tarihi: M.Ö Erken Tunç Çağı, Demir Çağı, Firigya,
Materyal: Pişmiş kırmızı topraktan
Ölçü, En: 3,2 cm Boy:5,2 cm Yük:1,5 cm Ağırlık: 26.49 gr
Durumu: Resimdeki gibi.
Hakkında: Pişmiş topraktan elleri göğsünde çıplak bir kadın figürü.
Bereket bolluk tanrıçası olan Kybeleya bir tanrıça figürüdür. Bu da mezar bulgularındandır.
Kybele ya ilk olarak yazı dilinde Frigya döneminde M.Ö 700’de karşımıza çıkar. Yazılı olarak ana kelimesi yerine Matar, olarak geçer. Frigya dilinde bu ‘’daga ait, dağın’’ anlamına gelir. Kybele veya Matar Kybele olarak yazılmıştır.
Daha sonraları M.S 200 yıllarında Helenler tarafından da ‘’Meter’’ olarak kullanılmıştır. Tüm tanrıların anası olarak adlandırılmıştır. Romalılar ise ‘’Magne mater’’ yani büyük anne olarak adlandırmıştır. Yazılı metinlerinin çoğunda ‘’magne denn Mahgne idea’’ tanrıların idol büyük annesi, Latincede Kybele, Friglerde ise Kubileya olarak isimlendirilmiştir.
Anadolu’daki Kybele figürü ise üç sınıfta incelenmelidir. Neolitik, Hitit, firigya; Prehistorik Kültürünün ata-erkil yükselmesinden yani Kalkolitik çağın sonu ETÇ başlamasından M.Ö 4000-3500 yılları arasında anaerkil bir kültüre bağlı olarak bereketi, bolluğu ve üremeyi temsil eder. Kadının toplumsal bir yüce değer olduğunu gösterir.
Literatür: Anadolu Arkeolojisi Kültür Bakanlığı Arşivi.
Referans: Kuzey Mezopotamya oda mezarları bulguları.
Geçerliliği: Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına Kültür Bakanlığı İzmir Arkeoloji Müzesi
Envanterine kayıtlıdır.
Istar İnanna:
Obje: İstar İnnana
Detay: Bronz, metal ellerinde bir vazo tutan ana tanrıça.
Materyal: Bronz.
Ölçü: en. Çapı 2,8 cm. boy,9,2cm.
Tarih: M.Ö 2000-1200
Bulunduğu yer: yurtdışı, Nürnberg bit pazarı.
Durumu: Oldukça anlaşılır ve iyi. Üzeri yeşilimsi bir patinayla koyu renkte ve bazı yerlerde metal renginin ortaya çıktığı ve koyu yeşil patinalı belirgin yüz hatları ve ayak kısmına kadar olan öne kalkık elleriyle bir vazoya tuttuğu göğüslerinin belirgin ve çıplaklığı boynundaki takısı belirgin ve kesin hatlarla görünmektedir.
Hakkında: Masif bir bronz üzerinde ayaklarının uçları belirgin eteği katlar halinde boynunda takıları ve başının arkasında örtü omuzlarına gelecek şekilde kaplamaktadır. Bronz olan metalden yapılı ve yuvarlak bir şekilde 3D formunda arkası oval göğüsleri çıplak ve belirgin iki eliyle tutuğu vazo belirgin ayak uçları ve başı ağzı burnu gözü belirginliğini tamamen muhafaza etmiş, çok güzel korunmuş bir objedir.
Literatür: Kültür Bakanlığı Arşivi Istar İnnana ana tanrıça hakkında.
Referans: Anadolu Medeniyetler Müzesi.
Gerçeklilik: Kültür Bakanlığı Envanterinde Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Prehistorik Bereket Anatanrıça:
Detay: Başsız oldukça belirgin, kolları yana açık beyaz mermerden.
Obje: Mevlana veya Kusura tip tanrıça.
Materyal: Beyaz mermer.
Ölçü: En: 3 cm Boy: 2,5 cm Ağırlık: 6,44gr.
Tarih: M.Ö 3000’li yıllar.
Bulunduğu Yer: Titriş Höyük.
Durumu: Çok iyi.
Hakkında: Kolları yana açık, beyaz mermerden Prehistorik idol, tanrıça figürü.
Kollar yana, başsız keman veya Mevlâna görünümlü beyaz mermerden idoldür. Yukarıda bulunan Mevlâna figürü olan Prehistorik inanınca göre bir tanrıçadır. Bereket tanrıçasıdır. Yukarıda bulunan tanrıçalarda yine beyaz mermerden oluşan bir heykeldir. Aynı zamanda yine ölü gömme geleneklerinde ölünün sevdiği objeler olarak ölüyle beraber gömülen bir idoldür.
Literatür: Anadolu Medeniyetler Arkeolojik bulgular, Kültür Bakanlığı Arşivi.
Referans: Kuzey Mezopotamya ölü gömme geleneği. Anadolu Medeniyetleri Müzesi.
Geçerliliği: Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar İzmir Arkeoloji Müzesi Kültür Bakanlığı envanterine kayıtlıdır.
Adad, Headad: Kartal Başlı Savaş Tanrısı İdol:
Detay: Başında külahı gözlerini kapatmış burun kısmı bir hayvan gagası olan boğazında yuvarlak noktalar ve çizgilerden oluşan bir heykel.
Obje: Hitit savaş tanrısı, Adad veya Hadad olarak tarihi simge, idol.
Tarih: M.Ö ETÇ 2400-2600 3000’li yıllar.
Materyal: Pişmiş topraktan, devetüyü renginde.
Bulunduğu yer: Titriş Höyük.
Ölçü: En: 3,5 cm. Boy: 2,7 cm. Ağırlığı: 7.68 gr.
Durumu: Resimdeki gibi gayet iyi. Şekiller belirgin.
Hakkında: Pişmiş topraktan kartal başlı asker, bir idol savaş sembolü. Resimde görüldüğü gibi. Suriye- Hitit Kuş başlı Headad Astarte figürü M.Ö 3000 bin li yıl. Bronz, ll. Tunç çağı da olabilir. M.Ö 2400-3200’li yıllar Kuzey Mezopotamya Güneydoğu Anadolu anavatanıdır. Buradan diğer bölgelere gitmiştir. Titriş höyük. Alt tarafta Adad veya Headad kartal başlı bir savaş tanrısı gözükmektedir.
Literatür: Kuzey Mezopotamya Hitit’ler hakkında Tarihi Atlas, Kültür Bakanlığı Arşivi.
Referans: Anadolu Medeniyetleri Müzesi.
Gerçeklilik: Kültür Bakanlığı Envanteri Koleksiyoner Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Sakallı Tacir Alt Tarafı Baskı Mührü:
Obje: Sakallı bir insan figürü
Detay: Koyu renkte siyaha yakın bir baskı mührü. Koyu renkli siyah astarlı sakalı ortasından delikli alt tarafında mühür baskı olan taşına bilinir büyüklükte bazen geçmiş zamanın izlerini üzerinde bulunduran kireç yoğun bir patına haricinde oldukça belirgin bir sakallı insan başı.
Tarih: M.Ö 6000’li Harapa dönemi köy yerleşimi baskımühürü.
Materyal: Pişmiş topraktan koyu siyah, düz patinalı bazı yerlerinde koyu ve belirgin toprak kireçlenme mevcuttur.
Ölçü: En: 2,2 cm. Yükseklik: 4 cm. Ağırlık: 17.91 gr.
Tarih: ETD 2300-3200
Bulunduğu yer: Harran Höyük
Durumu: Oldukça belirgin ve alt tarafında da bir mühür işareti mevcuttur.
Hakkında: Sakallı bir erkek heykeli ve alt tarafı mühür olarak kullanıldığını göstermektedir. Figürün aynı zamanda yanlarından delik olması boyuna asılı olarak ta kullanıldığını göstermektedir. Bu da Halaf kültürü döneminde M.Ö 6000 insanlar ticari unvanlarını kullanmaları açısından tasvir ve mühür amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Bu kültür bu yörede 600 yıl hüküm sürmüştür. Ta ki Ubeyd Kültürüne kadar. Aşağı Mezopotamya’dan gelen bu kültür de 400 yıl bir hüküm sürmüş ve şehirleşmeye gidilme bu dönemde oluşmuştur.
Literatür: Kültür Bakanlığı Arşivi.
Referans: Anadolu Medeniyetleri Müzesi
Gerçeklilik: Kültür Bakanlığı Envanterine Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Maymun İnsan Kült Figürü: Tel İsch Taschalli:
Detay: Kafası kolları arasında, kafası maymun olan figür.
Obje: Belirgin kollar arasında bir maymun başı şeklinde figür.
Materyal: Pişmiş topraktan.
Tarih: M.Ö 1900 yılında.
Bulunduğu yer: Kuzey Mezopotamya.
Durumu: Oldukça iyi belirgin akıcı patinalı.
Hakkında: Maymun insan, pişmiş topraktan, Kuzey Suriye menşei, Bir sanatkârın eseridir. M.Ö 1900 yılında.
Ölçü: en 3,2cm. boy: 4,5cm. ağırlık. 19,57gr.
Literatür: Tel isch taschalli hakkında metin.
Referans: Kuzey Mezopotamya Bulguları, Anadolu Medeniyetleri Müzesi.
Gerçeklilik: Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına İzmir Arkeoloji Müzesi Kültür Bakanlığı Envanterine kayıtlıdır.
Yazılı Kireç Taşı Obje: Çizi Kazı Bezekli.
Çizi / Kazı Bezekli Kireç Taşı
Obje: Çizi kazı bezekli kireç taşı.
Detay: Dikdörtgen bir yazılı kireç taşı.
Hakkında: M.Ö 8 900 yıllara dayanan bir geçmişi vardır. Dini itikat, değerler ışığında bir akit, antlaşmadır. Üzerinde dolunayı veya güneşi anımsatan bir işaretin oluşu, bize dolunay ışığında bir antlaşmanın yapıldığını gösterir. Dolunay ışığı karşısında diz çöküp ellerini dizlerinin üzerine koyarak yemin eden bir figür yer almaktadır. Bu eğer sözümden döner, yapılan aktı bozarsam soyum türemesin, kısır kalayım anlamındadır.
Obje: Üzerinde işaretler ve çizgiler bulunan bir dikdörtgen yazılı kireç taşı.
Materyal: Kireç taşı.
Tarihi: M.Ö 2000-1200-3200 bin yıl veya çok daha eskiye gidebilir. Neolitik döneme kadar.
Arkası: Ön tarafı gibi.
Bulunduğu yer: Titriş Höyük.
Referans: Kuzey Mezopotamya bulguları hakkında tarihi bilgiler. Neolitik ve Kalkolitik ölü gömme bulguları.
Literatür: Kuzey Mezopotamya Lidar veya Titriş höyük kazıları yapan batılı kaynaklar.
Gerçekçilik: Çeşme Müzesi Envanterinde Koleksiyon er Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Ölçü: En:2 cm. Boy: 5 cm. Yükseklik:1,3 cm
Ağırlığı: 28.38 gr.
Durumu: Belirgin, iyi durumda dikdörtgen bir objedir. Kireç taşındandır.
Terakota Tekerlek
Detay: Pişmiş topraktan oyuncak araba tekeri.
Obje: Kuzey Mezopotamya’da bulunan objeler arasında yer almaktadır.
Ölçü: Çapı. 4 cm. Yük. 2 cm.
Materyal: Pişmiş topraktan yuvarlak üzerinde kare şeklinde kırmızı boya vardır.
Tarihi: M.Ö 3200 yıllarında çekçek oyuncak arabası tekeri olarak bilinmektedir.
Arkası: Tekerin ön tarafı gibi.
Durumu: Oyuncak tekerlek. Terakotadır.
Hakkında: Resimdeki gibi pişmiş topraktan olan bir tekerlektir. Bereketli hilalin her tarafında karşımıza çıkabilecek olan bir objedir.
Bulunduğu yer: Kuzey Mezopotamya Titriş Höyük.
Referans: Irak National Müzesi bulgularında yer almaktadır.
Literatür: Mezopotamya terrakota oyuncak arabalar tekeri.
Gerçekçilik: Kültür Bakanlığı Envanterinde Koleksiyoner Mehmet Ali Yaşar adına kayıtlıdır.
Kadın Başı Figür İdol:
Detay: Başı örtülü bir kadın başı figürü.
Obje: Bir kadın başı figürü.
Materyal: Pişmiş toprak, kırmızımsı.
Tarihi: M.Ö 1200’li yıllar.
Arkası: Düz.
Ölçü: En: 3,5 cm. Boy: 5 cm Yükseklik: 2,5 cm. Ağırlık: 47.39 gr.
Bulunduğu yer: Mezar bulgularından Kuzey Mezopotamya Titriş Höyük mezar bulgularından.
Durumu: Bolluk ve bereket getirildiğine inanılan bir tanrıça figürü. Doğurganlık ve bereket sembolü. kadın.
Hakkında: Oldukça iyi, resimdeki gibi.
Pişmiş topraktan bir kadın başı figürü.
Bolluk ve bereketi sembolize eden bir kadın figürü olan Titriş ölü gömülerinden olan bu idol figür. Yörede yaşayan toplumların itikat ve inançlarını sembolize eden figürlerdendir.
Referans: Kuzey Mezopotamya tarihi Neolitik ve Kalkolitik kaynaklar.
Literatür: Kalkolitik dönem mezar bulguları. Demir çağı ölü gömme gelenekleri.
Gerçekçilik: Kültür Bakanlığı Envanterine koleksiyoner, Mehmet Ali Yaşar adında kayıtlıdır.
Çanak Çömleksin dönem: M.Ö 8200-6100
Bu devirde avcılık tamamıyla bırakılmıştır. Besin üretimine dayalı ekonomi yerleşmiştir. Ölü gömme geleneklerinde de, bazı değişikliklere gidilmiş, terasın altına cenin şeklinde gömülen çocuklar ve kafası koparılarak gömülen büyük cesetler artık ev dışına gömülmeye başlanmıştır.
Aynı zamanda Fırat kenarında bir başka höyük olarak Gri Virika’dan da söz etmemiz yanlış olmaz bu Höyük de bu anlatılan höyüklerden pek fazla uzakta değildir. Üç defa kullanılan bu Höyük, Neolitik dönem Höyüklerinden olup, M.Ö 7900 lı yıllarda, ilk zamanlarda höyük te kireç taşlarından oyulan taş küvveyt ve havuzlar sıvanarak kullanılmaya başlanılmış ve çok sayıda tebeşir yapıldığı tesbit edilmiştir. yöredeki çakmak taşı esnasında kireç taşlarının şekillenmesini bu höyükte görmek mümkün. daha sonra uzun zaman kullanılmayan höyük, tekrar M.Ö 3000 li yıllarda kullanılmış ve soğuk pınarlar yazın bile erişilecek su kaynaklarından söz edilmektedir.
